Предмет и видови предмет
Членот во реченицата врз кој преминува глаголското дејство се вика предмет.
Во македонскиот литературен јазик има три вида предмет:директен,индиректен и предлошки.
1.Директен предмет
Меле јаде цреши.
Меле ги јаде црешите.
Глаголското дејство директно преминува врз предметот.
Одговара на прашања:што?(за предмети) и кого?(за лица).
2.Индиректен предмет
Му донесов подарок на Ахмет.
Им реков на пријателите.
Со предметот се именува оној на кого му е наменето дејството.
Одговара на прашањата:на кого? и кому?
3.Предлошки предмет
Јас пишувам со пенкало.
Зборува за проблемите.
Предметот се поврзува со предметот со помош на предлог.
Одговара на прашањата:кого? и што? + предлогот во реченицата.
Удвојување на директниот и индиректниот предмет
Една од најважните карактеристики на македонскиот јазик е удвојувањето на предметот.
Удвојувањето се врши на тој начин што со зборовите кои вршат функција на директен и индиректен предмет се употребуваат и кратките форми на личните заменки и повратната заменка.
Долги и кратки заменски форми се:
еднина множина
1л.Јас:мене,ме;мене,ми 1л.Ние:нас,не`;нам,ни
2л.Ти:тебе,те;тебе,ти 2л.Вие:вас,ве;вам,ви
3л.Тој:него,го;нему,му 3лТие: нив,ги;ним,им
Таа:неа,ја;нејзе,и`
Тоа:него,го;нему,му
Повратна заменка:себе(си),се;себе(си),си
со црно-директен предмет;со сино-индиректен предмет
1.Удвојување на директниот предмет
Директниот предмет се удвојува во следниве случаи:
-со долгите форми од личните заменки,како и од повратната заменка:
Пр.Мене ме избраа за претседател на одделението.
Јас ги поканив нив на мојот роденден.
Себеси се обвинуваше во врска со новонастанатата ситуација.
-со членувани именки или именски групи:
Пр.Го отворија писмото и ја прочитаа пораката.
Немам зборови да го искажам моето пријатно изненадување.
-со показни заменки,кои можат да се јават и со именки:
Пр.Јас ова потоа го слушнав.
За вас ја кревам оваа чаша.
-со лични и географски имиња:
Пр. Во паркот ја видов Симона.
Мајсторот го напушти Октиси.
- со односни заменки:
Пр.Детето спиеше под ќебето што успеало да го повлече.
Членот во реченицата врз кој преминува глаголското дејство се вика предмет.
Во македонскиот литературен јазик има три вида предмет:директен,индиректен и предлошки.
1.Директен предмет
Меле јаде цреши.
Меле ги јаде црешите.
Глаголското дејство директно преминува врз предметот.
Одговара на прашања:што?(за предмети) и кого?(за лица).
2.Индиректен предмет
Му донесов подарок на Ахмет.
Им реков на пријателите.
Со предметот се именува оној на кого му е наменето дејството.
Одговара на прашањата:на кого? и кому?
3.Предлошки предмет
Јас пишувам со пенкало.
Зборува за проблемите.
Предметот се поврзува со предметот со помош на предлог.
Одговара на прашањата:кого? и што? + предлогот во реченицата.
Удвојување на директниот и индиректниот предмет
Една од најважните карактеристики на македонскиот јазик е удвојувањето на предметот.
Удвојувањето се врши на тој начин што со зборовите кои вршат функција на директен и индиректен предмет се употребуваат и кратките форми на личните заменки и повратната заменка.
Долги и кратки заменски форми се:
еднина множина
1л.Јас:мене,ме;мене,ми 1л.Ние:нас,не`;нам,ни
2л.Ти:тебе,те;тебе,ти 2л.Вие:вас,ве;вам,ви
3л.Тој:него,го;нему,му 3лТие: нив,ги;ним,им
Таа:неа,ја;нејзе,и`
Тоа:него,го;нему,му
Повратна заменка:себе(си),се;себе(си),си
со црно-директен предмет;со сино-индиректен предмет
1.Удвојување на директниот предмет
Директниот предмет се удвојува во следниве случаи:
-со долгите форми од личните заменки,како и од повратната заменка:
Пр.Мене ме избраа за претседател на одделението.
Јас ги поканив нив на мојот роденден.
Себеси се обвинуваше во врска со новонастанатата ситуација.
-со членувани именки или именски групи:
Пр.Го отворија писмото и ја прочитаа пораката.
Немам зборови да го искажам моето пријатно изненадување.
-со показни заменки,кои можат да се јават и со именки:
Пр.Јас ова потоа го слушнав.
За вас ја кревам оваа чаша.
-со лични и географски имиња:
Пр. Во паркот ја видов Симона.
Мајсторот го напушти Октиси.
- со односни заменки:
Пр.Детето спиеше под ќебето што успеало да го повлече.